Naar hoofdstukken Naar Home

HOOFDSTUK 10

een veer

10. KLAES HENDRICKZ BULL (17-10-1697 - 7-1-1780)
(Gehuwd met Jantje Arians .. - NA † 1748)


Behandeld wordt de nazaat van Hendrick Nicolaesz Bull en Jaetje Gabriels Chabes(stamnummer 11.).

Voorouders van Klaes Hendrickz Bull


Jan Bull stam 13.
|
Mr Nicolaes Jansz Bull 1620/1630 - † na 1692 stamnummer 12.
|
Hendrick Nicolaesz Bull 1667 - tussen 1697-1700 stamnummer 11.
|

Klaes Hendrickz Bull wordt geboren op 17-10-1697 te Blokzijl onder de naam Klaes Bull.

Geboorteaantekening Klaes Hendrickz Bul
Doopacte Klaes Hendrickz Bull. Bron: Dopen Blokzijl

Deze Klaes Hendrickz Bull is een echte Blokzieler. In het kleine dorpje dat in 1695 maar 1325 inwoners telt, vindt hij zijn echtgenote. Hij huwt, vermoedelijk in 1722, met Jantje Arians. Hij woont na zijn huwelijk op de Noorderkaij te Blokzijl. Op de Noorderkaij woonde ook zjn grootvader Mr. Nicolaas Jansz Bul. Dit huis koopt Klaes Hendrickz Bull van Albert Wijgers Brouwer. Klaes Hendrickz betaalt voor dit huis in 1751 vuurstedenbelasting voor 1 schoorsteen. Deze belasting wordt geheven over het aantal schoorstenen dat men heeft.
Op 20-10-1733 koopt Klaes Hendrickz Bull een huis met cum annexis (met toebehoren) van Frans van Zijll voor f. 250,00 (adres niet vermeld).
Op 16-5-1734 verkoopt Klaes Hendrickz voor f. 50,00 een lege plaats te Blokzijl aan Hendrik Alberts Pander.


Klaes Hendrickz Bull heeft iets met schepen/varen, want in 1731 wordt aan hem f. 0-13-0 voor een halfjaar vaargeld betaalt. Bron: Rechtelijke register Schoutambt Vollenhove 1731


Klaes Hendrickz Bull koopt op 20-10-1733 voor f. 250,00 een huis van Frans van Zijl. Bron: Rechtelijke register Schoutambt Vollenhove 20-10-1733


Op 30-5-1734 verkoopt hij voor f. 50,00 een lege plaats te Blokzijl aan Hendrik Alberts Pander. Bron: Rechtelijke register Schoutambt Vollenhove 30-5-1734


Vuurstedebelasting 1751. Bron: Rechtelijke register Schoutambt Vollenhove 1751

Klaes Hendrickz Bull en Jantje Arians krijgen een hele reeks kinderen, acht in totaal:

10.1. Hendrikus Klaesz Bul 28-11-1723 - † voor 1726

Hendrikus wordt geboren te Blokzijl op 28-11-1723. Hij is overleden voor 1726 want in 1726 wordt er weer een Hendrikus geboren.

Doopacte Hendrikus Bul. Bron: Dopen Blokzijl

10.2. Aagjen Klaesz Bul 1-8-1725 - † voor 1731

Aagjen wordt geboren te Blokzijl op 1-8-1725.
Zij is overleden voor 1731 want in 1731 wordt er weer een Aagjen geboren.
Geboorteaantekening Aagjen Bul
Doopacte Aagjen Bul. Bron: Dopen Blokzijl

10.3. Hendrikus Klaesz Bul 28-8-1726 - † voor 1728

Hendrikus wordt geboren op 28-8-1726 te Blokzijl.
Hij overlijdt voor 1728 want in 1728 wordt er weer een Hendrikus geboren.

Doopacte Hendrikus Bul. Bron: Dopen Blokzijl

10.4. Hendrikus Klaesz Bul 17-3-1728 - † na 1748

Hendrikus wordt geboren op 17-3-1728 te Blokzijl.
Hij overlijdt na 1748. Verder niets bekend

Doopacte Hendrikus Bul. Bron: Dopen Blokzijl

10.5. Agjen Klaesz Bul 22-4-1731 - ..1791

10.6. Aeltje Klaesz Bul 17-12-1734 - † in 1764

10.7. Arian Klaesz Bul 11-8-1737 - 26-11-1795

10.8. Jannes Klaesz Bul 30-9-1742 - 24-6-1819. Hij gaat verder als stamnummer 9. Zie hoofdstuk 9.

Van de acht kinderen die Klaes Hendrickz Bull en Jantje Arians hebben gekregen, zijn er maar twee die de stam voortzetten, waaronder 10.7. en 10.8. (stamvader 9.).
Ondanks dat van de kinderen: Hendrikus (10.1.), Aagjen (10.2.) en Hendrikus (10.3.) niets te achterhalen is, is het zeker dat ze al op jonge leeftijd zijn overleden, aangezien de daaropvolgende kinderen weer naar hen vernoemd zijn.

In 1748 wordt er in Blokzijl een volkstelling gehouden en is zijn echtgenote en zijn de volgende kinderen nog in leven: Hendrikus van 17-3-1728, Agjen (Aagjen) van 22-4-1731, Aeltje van 17-12-1734, Arian van 11-8-1737 en Jannes van 30-09-1742.

Klaes Hendrickz Bul overlijdt op 7-1-1780 te Blokzijl op de voor die tijd hoge leeftijd van 82 jaar.


Begraven Klaes Hendrickz Bull. Bron: begraven Blokzijl

Jantje Arians overlijdt na 1748.

De 5de nakomeling van Klaes Hendrickz Bull en Jantje Arians (stamnummer 10.) wordt behandeld.

10.5. AGJEN KLAESZ BUL (22-4-1731 - ..1791?)
(Gehuwd met Stoffel Priters Foeken .. - 3-7-1795)

Voorouders van Agjen Klaesz Bul


Jan Bull stam 13.
|
Mr Nicolaes Jansz Bull 1620/1630 - † na 1692 stamnummer 12.
|
Hendrick Nicolaesz Bull 1667 - tussen 1697-1700 stamnummer 11.
|
Klaes Hendrickz Bull 1697-1780 stamnummer 10.
|

Agjen Klaesz Bul wordt geboren te Blokzijl op 22-4-1731. Zij huwt op 22-12-1765 te Blokzijl met Stoffel Priters Foeken. Haar kinderen worden in 1791 in de DG kerk op de Noorderkaaij te Blokzijl gedoopt.
Niet bekend is waar en wanneer Stoffel Priters Foeken is geboren en wie zijn ouders zijn.


Doopacte Agjen Klaesz Bul. Bron: Dopen Blokzijl
Trouwacte Agjen Klaesz Bul en Stoffel Priters Foeken. Bron: Trouwen Blokzijl

Agjen Klaesz Bul en Stoffel Priters Foeken krijgen de volgende kinderen

  1. Grietje Stoffels Foeken. Zij wordt geboren op 31-3-1767 te Blokzijl en gedoopt in de DG kerk te Blokzijl op 23-1-1791. Op 24-7-1791 gaat Grietje te Blokzijl in ondertrouw met Jacob Rijnders van den Berg en op 7-8-1791 huwen zij. Jacob is een zoon van Rijnder van den Berg en van Grietje Teters. Grietje Stoffels Foeken overlijdt op 26-9-1826 te Blokzijl, 56 jaar oud (dan klopt haar leeftijd niet met haar geboortedatum). Zij is dan weduwe.
  2. Klaas Stoffels Foeken. Hij wordt geboren op 26-3-1769 te Blokzijl. Hij wordt gedoopt op 23-1-1791 in de DG kerk te Blokzijl. Klaas huwt met Grietje Timmermans.

Jannes Klaesz Bul/Bijl, de broer van Agjen Bul, en Stoffel Foeken verkoopt op 5-2-1781 2/3 deel van het huis op de Noorderkaaij te Blokzijl aan Arend Gerrit van Dijk voor 217,19. Kennelijk was dit huis ook van de echtgenoot van Agjen. Was dit het huis van de vader van Agjen en Jannis: Klaes Hendrickz Bull (stamnummer 10. 17-10-1697 - 7-1-1780) en van hun grootvader: Henricus Nicolaesz Bull (stamnummer 11. 17-4-1667 - † tussen 1697-1700). Deze woonden beiden op de Noorderkaaij.


Bron: Schoutambt Blokzijl, 5-2-1781

Agjen Klaesz Bul) overlijdt in 1791? maar dat is niet zeker.
Stoffel Priters Foeken overlijdt op 3-7-1795 te Blokzijl. Hij wordt begraven op 6-7-1795 op de begraafplaats te Baarloo.


Bron: Begraven Blokzijl

De 6de nakomeling van Klaes Hendrickz Bull en Jantje Arians (stamnummer 10.)wordt behandeld.

10.6. AELTJE KLAESZ BUL (17-12-1734 - † in 1764)
(Gehuwd met Nol Daniels (Nollen) Bruin 25-12-1735 - ..)

Voorouders van Aeltje Klaesz Bul


Jan Bull stam 13.
|
Mr Nicolaes Jansz Bull 1620/1630 - † na 1692 stamnummer 12.
|
Hendrick Nicolaesz Bull 1667 - tussen 1697-1700 stamnummer 11.
|
Klaes Hendrickz Bull 1697-1780 stamnummer 10.
|

Aeltje Klaesz Bul wordt geboren op 17-12-1734 te Blokzijl.


Doopacte Aeltje Klaesz Bul. Bron: Dopen Blokzijl


Doopacte Nol Daniels Bruin. Bron: Dopen Blokzijl

Aeltje Klaesz Bul huwt op 16-1-1757 te Blokzijl met Nol Daniels (Nollen) Bruin. Nol Daniels (Nollen) Bruin wordt geboren op 25-12-1735 te Blokzijl en is een zoon van Daniel Nollen en Stijntje Jacobs Bruin/Bruijn. Aeltje Klaesz Bul overlijdt voor 1764.


Huwelijksacte Aeltje Klaesz Bul en Nol Daniels Bruin. Bron: Huwelijken Blokzijl

Aeltje Klaesz Bul en Nol Daniels (Nollen) Bruin krijgen twee kinderen:

  1. Stijntje Nollen Bruin, geboren op 30-10-1757 te Blokzijl.
  2. Stijntje Nollen Bruin, geboren op 28-1-1759 te Blokzijl. Bron: Dopen Blokzijl.
Na het overlijden van zijn echtgenote Aeltje Klaesz Bul huwt Nol Daniels (Nollen) Bruin op 30-12-1764 te Blokzijl met Hendrikje Pieters Pander. Ze krijgen ook nog kinderen waaronder Nol Nollen Bruin, geboren in 1765.


Trouwacte Nol Daniels Bruin en Hendrikje Pieters Pander. Bron: Trouwen Blokzijl

De 7de nakomeling van Klaes Hendrickz Bull en Jantje Arians (stamnummer 10.)wordt behandeld.

10.7. ARIAN KLAESZ BUL (11-8-1737 - 26-11-1795)
(1ste huwelijk met Lumpje Jans Krooij .. - † voor 1772)
(2de huwelijk met Jantje Abrahams 30-10-1745 - † voor 1797)

Voorouders van Arian Klaesz Bul


Jan Bull stam 13.
|
Mr Nicolaes Jansz Bull 1620/1630 - † na 1692 stamnummer 12.
|
Hendrick Nicolaesz Bull 1667 - tussen 1697-1700 stamnummer 11.
|
Klaes Hendrickz Bull 1697-1780 stamnummer 10.
|

Arian Bul wordt geboren op 11-8-1737 te Blokzijl.


Doopacte Arian Klaesz Bul. Bron: Dopen Blokzijl

Eerste huwelijk met Lumpje Jans Krooij

Arian Klaesz Bul huwt op 9-12-1764 te Blokzijl met Lumpje Jans Krooij.


Trouwacte Arian Klaesz Bul en Lumpje Jans Krooij. Bron: Trouwen Blokzijl

Arian Klaesz Bul en Lumpje Jans Krooij krijgen twee kinderen:

10.7.1. Jantje Ariaans Bul 4-1-1767 - 30-10-1794

10.7.2. Timontje Ariaans Bul 3-2-1768 - ..

Timontje Ariaans wordt geboren op 3-2-1768 te Blokzijl (dit is een meisje). Verder niets bekend.

Doopacte Timontje Ariaans Bul. Bron: Dopen Blokzijl

Tweede huwelijk met Jantje Abrahams

Na het overlijden van zijn echtgenote (Lumpje Jans Krooij) huwt Arian Klaesz Bul op 30-5-1772 te Blokzijl met Jantje Abrahams. Zij wordt geboren op 30-10-1745 te Blokzijl en is een dochter van Abraham Cornelisz en van Antje van Enkhuizen.


Trouwacte Arian Klaesz Bul en Jantje Abrahams. Bron: Trouwen Blokzijl

Uit het 2de huwelijk van Arian Klaesz Bul met Jantje Abrahams volgen de volgende kinderen:

10.7.3. Klaas Ariaans Bul 10-3-1773 - † voor 1775

Klaas Ariaans wordt geboren te Blokzijl op 10-3-1773. Hij overlijdt voor 1775 want in 1775 wordt er weer een Klaas Ariaans geboren.

Doopacte Klaas Ariaans Bul. Bron: Dopen Blokzijl

10.7.4. Klaas Ariaans Bul 16-8-1775 - ..

Klaas Ariaans wordt geboren te Blokzijl op 16-8-1775. Verder niets bekend.

Doopacte Klaas Ariaans Bul. Bron: Dopen Blokzijl

10.7.5. Abraham Ariaans Bul 11-12-1776 - ..1778

Abraham Ariaans wordt geboren op 11-12-1776 te Blokzijl. Hij overlijdt voor 1778 want in 1778 wordt er weer een Abraham Ariaans geboren.

Doopacte Abraham Ariaans Bul. Bron: Dopen Blokzijl

10.7.6. Abraham Ariaans Bul 11-3-1778 - 17-9-1816

10.7.7. Age Ariaans Bul 21-11-1781 - ..

Age Ariaans (een zoon) wordt geboren te Blokzijl op 21-11-1781. Verder niets bekend.

Doopacte Age Ariaans Bul. Bron: Dopen Blokzijl

Lumpje Jans Krooij overlijdt voor 1772 te Blokzijl.
Arian Klaesz Bul overlijdt 26-11-1795 te Blokzijl, 58 jaar oud.
Jantje Abrahams overlijdt voor 1797.

Voor zijn weduwe, Jantje Abrahams, wordt op 20-2-1796 extra belasting aangenomen voor (tekst akte): bestrijding verpleegkosten weduwe van Arian Bul; zij moet buitengewoon bewaakt en opgepast worden, dit kostte honderd twaalf gulden.


Begraafacte Arian Klaesz Bul. Bron: Begraven Blokzijl. Hij wordt in de kerk begraven (KB)

De 1ste nakomeling van Arian Klaesz Bul en Lumpje Jans Krooij (stamnummer 10.7.)wordt besproken.

10.7.1. JANTJE ARIAANS BUL (4-1-1767 - 30-10-1794)
(Gehuwd met Simon Gerrits van Dijk 23-3-1760 - 27-12-1847)

Voorouders van Jantje Ariaans Bul


Jan Bull stamnummer 13.
|
Mr Nicolaes Jansz Bull 1620/1630 - † na 1692 stamnummer 12.
|
Hendrick Nicolaesz Bull 1667 - tussen 1697-1700 stamnummer 11.
|
Klaes Hendrickz Bull 1697-1780 stamnummer 10.
|
Arian Klaesz Bul 1737- 26-11-1795 stamnummer 10.7.
|

Jantje Ariaans Bul wordt geboren op 4-1-1767 te Blokzijl.


Doopacte Jantje Ariaans Bul. Bron: Dopen Blokzijl

Doopacte Simon Gerrits van Dijk. Bron: Dopen Blokzijl

Jantje Ariaans Bul huwt op 16-11-1788 te Blokzijl met Simon Gerrits van Dijk (weduwnaar van Stijntje Helders). Simon Gerrits wordt geboren op 23-3-1760 te Blokzijl en is een zoon van Gerrit Simons van Dijk en van Teuntje/Fempje Berends ten Broeken, wonend te Blokzijl.


Trouwacte Jantje Ariaans Bul en Simon Gerrits van Dijk. Bron: Trouwen Blokzijl

Jantje Ariaans Bul en Simon Gerrits van Dijk krijgen de volgende kinderen:

  1. Fempje Simons van Dijk, geboren op 29-3-1789 te Blokzijl, overleden op 22-8-1877 te Abcoude-Baambrugge, gehuwd met Dirk de Groot, geboren in 1798 te Abcoude-Baambrugge.
  2. Gerrit Simons van Dijk, geboren op 8-5-1791 te Blokzijl. Hij vertrekt naar Amsterdam en huwt daar op 11-6-1823 met de 35 jarige Jacoba Guthperle, geboren te Amsterdam.
  3. Lumpje Simons van Dijk. geboren op 3-8-1793 te Blokzijl, gehuwd met Wiecher Zootjes op 15-5-1823 te Blokzijl.
Na het overlijden van zijn echtgenote Jantje Ariaans Bul wordt er op 25-7-1799 bij de schoutambt van Blokzijl een voogdijacte opgemaakt. Voor het momboirschap over de drie minderjarige kinderen: Fempje, Gerrit en Lumpje wordt aangesteld Sijmon van Dijk, van vaderszijde, en Jan Krooi, van moederszijde.


Gedeelte uit de voogdijacte van 25-7-1799. Bron: Schoutambt Blokzijl

Na het overlijden van zijn echtgenote: Jantje Ariaans Bul, huwt Simon Gerrits van Dijk op 25-7-1799 te Blokzijl met Hester van Veen (geb. ca 1761 te Hoorn). Zij overlijdt op 31-12-1842 te Blokzijl, 81 jaar oud. Simon Gerrits van Dijk woont tot het overlijden van zijn 3e vrouw in 1842 te Blokzijl, daarna verhuist hij naar zijn dochter Fempje van Dijk die in Abcoude-Baambrugge woont.

Jantje Ariaans Bul overlijdt op 30-10-1794 te Blokzijl op 27 jarige leeftijd.
Simon Gerrits van Dijk overlijdt op 27-12-1847 te Abcoude-Baambrugge op 87-jarige leeftijd.


Overlijden Jantje Ariaans Bul. Bron: Overlijden Blokzijl


Overlijden Simon Gerrits van Dijk. Bron: BS/overlijden Abcoude-Baambrugge, acte 40

De 6de nakomeling van Arian Klaesz Bul en het vierde kind bij zijn tweede echtgenote Jantje Abrahams (stamnummer 10.7.) wordt besproken.

10.7.6. ABRAHAM ARIAANS BUL (11-3-1778 - 17-9-1816)
(Hij is niet gehuwd geweest)

Voorouders van Abraham Ariaans Bul


Jan Bull stamnummer 13.
|
Mr Nicolaes Jansz Bull 1620/1630 - † na 1692 stamnummer 12.
|
Hendrick Nicolaesz Bull 1667 - tussen 1697-1700 stamnummer 11.
|
Klaes Hendrickz Bull 1697-1780 stamnummer 10.
|
Arian Klaesz Bul 1737- 26-11-1795 stamnummer 10.7.
|


Abraham Ariaans wordt geboren op 11-3-1778 te Blokzijl
Doopacte Abraham Ariaans Bul. Bron: Dopen Blokzijl

Abraham Ariaans Bul overlijdt, ongehuwd, op 17-9-1816 te Blokzijl, wonend in de Brouwersstraat 270, op 41 jarige leeftijd.


Overlijdensacte Abraham Ariaans Bul 17-9-1816. Bron: Overlijden Blokzijl

Van onderstaande vertaling van de overlijdensacte van Abraham Ariaans Bul (geboren in 1778) krijgt u een beeld uit die tijd. In 1811 werden de overlijdensacten door Napoleon, naar Frans model, ingevoerd en werden opgenomen door "Ambtenaren" of "Beamte's" van de Burgerlijke stand.

Op heden, den agtienden september des jaars achttien honderd en zestien, des nademiddags ten zes uren, compareerden voor mij Lambert Eindhoven schout der gemeente Blokzijl provincie Overijssel, waarnemend de functie van Officier van den Civielen Staat, Albert Dekker oud Zes en Veertig Jaar. Van beroep waagmeester wonende te Blokzijl en Hendrik Wendel oud Zeven en Veertig Jaar Van Beroep Timmerman wonende binnen deze Gemeente dewelke mij hebben aangegeven, dat Abraham Bul oud Een en Veertig Jaar Van Beroep Arbijder Zoon Van Wijlen Aarjan Bul, en Jantjen Abrahams wonende te Blokzijl op den Zeventienden September overleden is, des Nademiddags ten Zeven uren ten Zijnen huize binnen deze Gemeente staande in de Brouwersstraat Tweehonderd en Zeventig. Ten gevolge van welke aangaven ik deze Akte geformeerd heb, en, na gedane voorlezing geteekend benevens bovengenoemde getuigen.

Hiermee is stamvader 10. in z'n geheel behandeld. Hierbij nog enkele statistische gegevens van dit hoofdstuk: Stamvader 10. bracht in totaal 15 nakomelingen voort waaronder 9 mannen en 6 vrouwen. Van die 14 zetten er 2 de genealogische lijn voort.


streep

Geschiedenis tijdens het leven van Klaes Hendrickz Bull


In Nederland - en dan vooral op de Veluwe en langs de Duitse grens - zijn, als Klaes Hendrikszoon Bull in 1697 wordt geboren, nog redelijk grote bossen. Er wordt ook regelmatig melding gemaakt van bandieten die de "reizigers" lastig vallen op de beruchte Hessenwegen die de Veluwse bossen doorkruizen. Over deze hessenwegen gaat men niet graag en zeker niet als de avond valt. Als de "reiziger" de nederzetting annex herberg genaamd "De Plancken Wambuis" - gelegen langs de straatweg van Doorn naar Arnhem - weet te bereiken voor de schemering invalt, betekent dat veiligheid, warmte, eten en geborgenheid tot aan de volgende morgen.

Klaes Hendrikszoon Bull zal in z'n leven wel nooit van de "Plancken Wambuis" gehoord hebben. Voor hem is het schip, (de trekschuit) en het paard het snelste vervoermiddel.

Trekschuit



Trekschuit op de Nieuwer-Amstel rond 1700

Verbindingen zijn vaak slecht. Een reiziger moet bijzonder vroeg opstaan om op een dag een afstand van 60 kilometer af te kunnen leggen. Als het even kan gaat de reiziger dan ook met de trekschuit. In de kustprovincies, Friesland en Groningen, ligt er omstreeks 1700 al een netwerk van trekvaarten van in totaal 650 kilometer. De trekschuit is dan ook een bijzonder rustig en redelijk comfortabel vervoermiddel voor die tijd.








De stormvloed van 1701, de verminderde turf- en walvisvaart en het vertrek van grote werkgevers zorgen voor armoede in het eens zo levendige stadje Blokzijl. Van alle schepen die Blokzijl rijk is, is nog een kleine 25 procent in de vaart. Zelfs de natuur is - vooral de arme lagen - de bevolking niet gunstig gezind. Veeboeren in Friesland hebben ook nog met droge en natte zomers en zo nu en dan met een muizenplaag te kampen.

Als Klaes Hendrikszoon Bull vijf jaar oud is, begint bij de dood van Willem III een tweede stadhouderloze tijdperk die duurt van 1702 tot 1747. Dit geldt niet voor het gehele land, want de noordelijke gewesten behouden nog hun stadhouder.

Op 11 april 1713 wordt de vrede van Utrecht getekend. De zuidelijke Nederlanden komen in Oostenrijkse handen.

In 1713 komt, via Azie en Rusland, de (1ste) veepestepidemie (deze duurt tot 1721) ons land binnen en de ziekte slaat vernietigend toe in de Nederlandse veestapel. Maar daar blijft het niet bij ook van 1744-1756 en van 1768-1786 slaat dit noodlot toe. Er is weinig tegen te doen en de verliezen voor de boeren zijn enorm, maar ook voor de bevolking is deze ramp ontzaglijk groot. Alleen al van 1744 tot 1745 verliezen de Hollandse boeren 2/3 van hun veestapel. In de provincie Friesland sterven in die periode meer dan 100.000 koeien aan de veepest.

Boek getiteld Papekost








In 1720 wordt te Blokzijl een boek gedrukt met als titel "Papekost, opgedist in Geuse Schotelen". Dit is een schampschrift over de pauselijke opkomst, afgoderij en beeldendienst. Een leuk versje uit dit boek is het volgende: "O, papisten, Vol van listen, Vol bedrog en schelmerij. Branden, blaken, moorderij. Hoelang zult gijk, Babels Hoere. Zo de wereld staag beroere en onsteken stad en land, in verwarring, moord en brand


In 1730 wordt de Zuid-Amerikaanse aardappel in ons land geintroduceerd en Klaes Hendrikszoon Bull en zijn gezin gaan aan de aardappelen.

Voor de monding van de Schelde bij Vlissingen strandt in februari 1735 het VOC-schip "Het Vliegend Hert" op een zandbank, kwam los, dreef met de stroming mee en zonk uren later naar de bodem. Alle 265 bemanningsleden komen hierbij om het leven. Met de ondergang van dit schip verdwijnen ook duizenden ongeregistreerde munten (zilveren ducatons) die meegesmokkeld werden door de "hoge heren" van de compagnie.

Winter
Het jaar 1740 wordt gekenmerkt door meteorologische calamiteiten. Het begint al in de herfst van 1739 met strenge vorst. Januari 1740 begint met een zuidwestenwind, nevel en een temperatuur die enkele graden boven nul ligt. Op 4 januari begint de dag met regen en gaat in de loop van de dag over in sneeuw. De wind draait van het westen, via het noorden naar het oosten en daarmee begint de winter van 1740. Er volgt een zeer koude periode die zijn hoogtepunt heeft rond de 10e januari. Het kwik komt 4 dagen achter elkaar niet boven de min 10 uit. Na 13 januari wordt het wat wisselvalliger, maar het blijft wel koud. De temperatuur komt vrijwel niet boven nul en er valt regelmatig sneeuw. De winter brengt veel honger en ellende met zich mee. Op 21 januari 1740 rijden mensen met paard en wagen over het ijs van Stavoren naar Enkhuizen. In 1963, 223 jaar later, maakt de jeugdige Tom Bijl (stamnummer 2.) dezelfde tocht, alleen nu op de schaats.

Om de honger enigszins te stillen jaagt het plattelandsvolk in de Achterhoek, op de Veluwe en in Noord-Brabant op hongerige wolven die er in overvloed zijn. Om zich in de winter te verwarmen kapt men de bossen, die echter niet meer worden herplant. Met als gevolg dat de bossen in relatie met de groeiende bevolking snel verdwijnen.







Anders Celsius



Anders Celsius (Uppsala, 27 november 1701, Uppsala, 25 april 1744) Zweeds astronoom.
Anders Celsius overlijdt op 42-jarige leeftijd
aan tuberculose in Uppsala.

Anders Celsius ontwerpt in 1742 de Celsiusschaal. In de meeste landen is dit de standaardschaal voor het meten van de temperatuur. Anders Celsius wordt in Uppsala in 1730, net als zijn vader, hoogleraar in de astronomie. In 1741 richt hij met een aantal anderen de sterrenwacht aldaar op.


In 1747 dreigt er een nieuw Frans gevaar. De Republiek doet weer een beroep op de Friese stadhouder Willem IV (deze is een verre neef van Willem III) en deze vorst wordt stadhouder in alle gewesten. Stadhouder Willem IV sterft in 1751 en hij wordt opgevolgd door zijn zoon Willem V. Beiden zijn weinig krachtige leiders. Het bestuur in de Republiek raakt verlamd door alle mogelijke misstanden. De economie stagneert. Groeiend pauperdom tegenover pronkende regenten ("pruikentijd').

Benjamin Franklin toont in 1752 voor het eerst door middel van een vliegerproef aan dat de bliksem een elektrisch verschijnsel is.

Armenhuis Amsterdam



Het Nieuwe Armenhuis der Roomsgezinden te Amsterdam. Datering: 1787.
In Nederland worden in 1776 vele armenhuizen gesticht, dit is slechts een druppel op de gloeiende plaat. Het gaat slecht in het land. De handel ligt volkomen plat en de armoede onder de bevolking is groot












Eind 1779 wordt een groot Nederlands VOC konvooi door de Britten beschoten en de vierde Engelse oorlog en het tijdperk van de patriotten is daarmee een feit. Een jaar later (januari 1781) maken de Britse kapers niet minder dan 200 Nederlandse koopvaardijschepen buit waardoor de nog resterende Nederlandse scheepvaart volledig lamgelegd wordt.

Van de vierde Engelse oorlog en het tijdperk van de patriotten heeft Klaes Hendrikszoon Bull niet veel meegekregen, want hij overlijdt in 1780.

Naar hoofdstukken Naar Home
Valid HTML 4.01 Transitional